Αναμετάδοση

Σε ποιον τελικά ανήκει ο Ρίτσος;

Υπό αυτό τον τίτλο, το σημερινό «Βήμα» δημοσιεύει ένα εξαιρετικό άρθρο του Γιώργη Γιατρομανωλάκη. Το αναδημοσιεύω εδώ, ελπίζοντας ότι έχω την άδειά του:

«Το ΚΚΕ τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γ. Ρίτσου, προβάλλοντας πλατιά στο λαό και στη νεολαία την ανεκτίμητη προσφορά, με την Τέχνη του, στο λαϊκό κίνημα, συνυφασμένη με την αγωνιστική στάση ζωής. Αυτή η όσμωση είναι που αναβλύζει (sic) την τεράστια αφυπνιστική δύναμη του έργου του, που συνεγείρει σμιλεύοντας την εργατική συνείδηση ως την αναγκαιότητα της κοινωνικής επανάστασης». Με αυτά τα ανελλήνιστα και χωρίς νόημα ελληνικά ανοίγει το Αφιέρωμά του ο «Ριζοσπάστης» (3/5/09) για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Ομως, για να ξεκινήσουμε από τα βασικά, όταν θέλουμε να δείξουμε τιμή και σεβασμό στον Ρίτσο (και σε κάθε ποιητή μας) που είχε ως κύριο, για να μην πω μοναδικό όπλο του τον απλό και συνάμα μουσικό, ευγενικό και πολύτροπο ελληνικό λόγο του, τότε καλό είναι, τουλάχιστον, να μην αναφερόμαστε στο έργο του με γλώσσα βάρβαρη και άξεστη.

Εν πάση περιπτώσει, καλώς έπραξε το ΚΚΕ (το όφειλε άλλωστε) να τιμήσει τον ποιητή και πολίτη Ρίτσο που όχι μόνο ύμνησε τους μεγάλους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες του λαού, αλλά έλαβε και ο ίδιος μέρος πάντα στην πρώτη γραμμή. Ωστόσο αυτή η «τιμή» που οι συντάκτες του Αφιερώματος απέδωσαν τελικά στον ποιητή καθόλου δεν είναι η οφειλόμενη και η δίκαιη. Οχι μόνο για την αθλιότητα των ελληνικών τους, ούτε επειδή πουθενά δεν θίγουν με σοβαρότητα και δεν στοχάζονται τα μεγάλα θέματα του εκτενούς και απείθαρχου έργου του Ρίτσου (θέματα ποιητικά, καλλιτεχνικά, πολιτικά, ηθικά, ερωτικά, προσωπικά, υπαρξιακά κ.λπ.) αλλά κυρίως επειδή, για άλλη μια φορά, χρησιμοποιούν τον ποιητή σαν δήθεν «σπλάχνο των σπλάχνων» τους για να διαδώσουν την «αλήθεια» τους και να διασαλπίσουν μια «τίμια αντεπίθεση» ενάντια σε όσους «κακοποιούν», «βεβηλώνουν», «διαστρεβλώνουν», «παραμορφώνουν» το έργο του. «Εκατοντάδες σελίδες», αποφαίνεται το Αφιέρωμα, «σοβαροφανών αναλύσεων γράφτηκαν αυτά τα τελευταία χρόνια, τόσο ξένες προς τη σκέψη του ποιητή και τόσο ανάξιες του διαμετρήματός του, ώστε να αποτελούν κυριολεκτικά βεβήλωση».

Δυστυχώς αυτοί οι «ορθόδοξοι» εκτιμητές και ανατόμοι του έργου του Ρίτσου ούτε ονόματα των «σοβαροφανών» και «βέβηλων» μάς δίνουν, ούτε (το χειρότερο) μας προσφέρουν μια στοιχειώδη βιβλιογραφία του γούστου και της έγκρισής τους, έτσι, να φωτιστούμε κι εμείς. Αντίθετα, όπως συνήθως γίνεται σε αυτού του είδους τις καταγγελίες, αναφέρονται γενικά και αόριστα άνθρωποι «με πανεπιστημιακές, συγγραφικές αλλά και αριστερές περγαμηνές, ορισμένοι από τους οποίους είχαν την τύχη να συνεργαστούν με τον ποιητή»(!). Κοντολογίς δηλαδή και με βάση την ατσάλινη λογική του συντάκτη αυτού του κειμένου, κάποιοι από τους βέβηλους, θρασύδειλους παραχαράκτες και σοβαροφανείς αναλυτές «συνεργάστηκαν» με τον ποιητή. Αλλά τότε και ο ποιητής «συνεργάστηκε» με αυτά τα υποκείμενα, πράγμα που σημαίνει, σύντροφοι, πως και ο ποιητής δεν είναι εντελώς αθώος... Ετσι δεν είναι;

Προφανώς και δεν χρειάζεται να επιμείνουμε σε αυτού του τύπου τη λογική. Δεν χρειάζεται να «πούμε περισσότερα. Καταλαβαινόμαστε...». Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται για κάθε τίμιο αναγνώστη αυτού του Αφιερώματος είναι το εξής. Αλήθεια, αυτή είναι όντως η «σκέψη» και το «διαμέτρημα» του Ρίτσου, όπως θέλουν να μας δείξουν οι συντάκτες του; Οτι λ.χ. η Σονάτα δεν περιέχει και «στοιχεία αυτοεξομολόγησης», δεν είναι και « υπαρξιακό ποίημα με κυρίαρχα τα μοτίβα της φθοράς και του θανάτου» αλλά είναι σκέτα ένα ποίημα «αντινομιών» που ο Ρίτσος τις κάνει «να ξεπερνιούνται και να λύνονται στο υψηλό επίπεδο των θέσεων του διαλεκτικού υλισμού»; Γιατί αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε και οι λοιπές μεγάλες, όμορες και συγγενείς συνθέσεις της ΤέταρτηςΔιάστασης μαζί και η Ελένη (κυρίως αυτή) δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απελπισμένη προσπάθεια ενός ποιητή να μας πείσει με εκατοντάδες στίχους πως οι «αντινομίες» λύνονται με τον «υψηλό διαλεκτικό υλισμό». Με αυτή την «κριτική» οι εκατό ποιητικές συλλογές του Ρίτσου, τα εννέα μυθιστορήματά του (αυτά πια!), τα τέσσερα θεατρικά έργα του, οι μελέτες και οι μεταφράσεις τους, οι επιστολές του, όλα αυτά γράφτηκαν για να περάσουν μέσα από την τρύπα μιας στρεβλής κομματικής βελόνας!

Ολα τα πρόσεξαν οι άνθρωποι της αντεπίθεσης και της κάθαρσης. Τα ποιήματα, τις γλυκερές «αναλύσεις» κι ας καταδικάζουν ασύστολα τις πολιτιστικές «ψευτο-ευαισθησίες» των άλλων. Πρόσεξαν και τις φωτογραφίες. Αλλά παρά ταύτα έγινε το μοιραίο λάθος. Οχι τα λεκτικά, εκφραστικά, λογικά και ερμηνευτικά σφάλματα (θανάσιμα για τους ποιητές) αλλά γιατί τους παραπλάνησαν δυο φωτογραφίες του ποιητή. Μάλιστα. Αυτός ο δόλιος ποιητής (ελπίζω να εννοήσουν τι εννοώ οι συντάκτες του Αφιερώματος) εμφανίζεται δύο φορές, μία στο εξώφυλλο του Αφιερώματος και μία μέσα, να κάθεται πάνω στις κροκάλες της ακρογιαλιάς. Στη μια μας κοιτάζει χαμογελαστός, ανέμελος και ωραίος, με φόντο τη θάλασσα, στην άλλη σκυμμένος δουλεύει τις πέτρες. Φορά και στις δύο ασπρογάλανα καπιταλιστικά σνίκερς! Επιτρέπεται κάτι τέτοιο σ΄ έναν ποιητή του «υψηλού διαλεκτικού υλισμού»; Το βρίσκω εκζητημένο και κανονικά δεν θα έπρεπε αυτές οι φωτογραφίες να βρίσκονται στο Αφιέρωμα. Είναι παντελώς έξω από το όλον επαναστατικό κλίμα...

Ειλικρινά δεν ειρωνεύομαι. Ούτε θέλω να δώσω ονόματα σε πράγματα και πρόσωπα, αλλά σκέφτομαι, καθώς περιδιαβάζω άλλη μια το Αφιέρωμα, μήπως τελικά έχουν δίκιο οι συντάκτες του; Μήπως δηλαδή κάνει λάθος η Προκοπάκη, ο Αργυρίου, ο Πρεβελάκης, ο Μαρωνίτης, ο Σαββίδης, ο Πήτερ Μπήαν, ο Ε. Κήλυ, οι νέοι λαμπροί μελετητές του ποιητή, οι διατριβές, οι σοβαρές μελέτες και τα άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, όλοι εκείνοι που δεκαετίες τώρα μοχθούν να βγάλουν τον ποιητή από τη σιωπή και να δείξουν την τέχνη του και τα μεγάλα θέματα που τον απασχολούν, μήπως δηλαδή όλοι αυτοί κάνουν λάθος, βέβηλοι συνάμα και παραχαράκτες, και έχει δίκιο η κυρία Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνη του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ; Λέτε;

Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.

posted by Εαρινή Συμφωνία at 17.5.09

Αναμετάδοση

Κλέβοντας μια Χρυσόμυγα

Τα αγαπημένα Χρυσομυγάκια μού έβαλαν τα γυαλιά. Βρήκαν ένα εξαιρετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ημερησία» και έβαλαν τον σύνδεσμο. Μου είχε διαφύγει. Το είδα, και το αντέγραψα. Αν δεν με απατά η αίσθησή μου, το έχει γράψει η Τέα Βασιλειάδου, ένας άνθρωπος που πολύ αγάπησε τον Γιάννη Ρίτσο- γι' αυτό και ξεχειλίζει από ουσία και ευαισθησία.
Η Χρυσόμυγα γράφει όμως και για τη δική της, σπουδαία εκδήλωση, από τα σύνορα (έστω, δίπλα). Διαβάστε τους, να γεμίσετε δροσιά. Το κείμενο της Ημερησίας:


Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του Γιάννη Pίτσου (1909-1990), μίας από τις μεγαλύτερες ποιητικές μορφές της Eλλάδας, αλλά και ολόκληρου του 20ού αιώνα.

Tο 2009 ανακηρύχτηκε ως έτος Pίτσου, για να τιμηθεί ο ποιητής που όρισε την ευαισθησία και την αγωνιστικότητα μιας ολόκληρης εποχής, καθώς η ποίηση και ο αγώνας για το σοσιαλιστικό όραμα στάθηκαν οι δύο μεγάλοι πυλώνες στους οποίους στηρίχθηκε. Tη ζωή του Γιάννη Pίτσου στιγμάτισαν από νωρίς η οικονομική καταστροφή της οικογένειας, οι θάνατοι των προσφιλέστερων συγγενών του, η δική του σοβαρή ασθένεια -φυματίωση. Στην πορεία προστέθηκαν οι εξορίες, η παρανομία, η λογοκρισία, απόρροια της πολιτικής του στράτευσης στην Aριστερά, σε μια από τις δυσκολότερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. H στάση του όμως απέναντι στην αιωνιότητα του ανθρώπου, και το ταλέντο του τον οδήγησαν όχι απλώς στην επιβίωση αλλά στην αθανασία. O Pίτσος είναι από τους ελάχιστους ποιητές που εκφράζουνε στο έργο του τόσο την προσωπική αγωνία όσο και το συλλογικό όραμα. Kι αυτά με τον τρόπο που η μεγάλη ποίηση γνωρίζει. Έτσι αποτύπωσε στους στίχους του ανεπανάληπτες εικόνες και ήχους και αισθήματα και όνειρα.

O Γιάννης Pίτσος γεννήθηκε εκατό χρόνια πριν, όμως η ποίησή του προσφέρει την διαρκή εφηβεία, την οργισμένη νιότη, την γαληνεμένη ωριμότητα . Πόσο περιμέναμε την υλοποίηση της ανακήρυξης του έτους Pίτσου, για να απογοητευτούμε και να περιοριστούμε μόνον σε ορισμένες εκδόσεις και σε μεμονωμένες εκδηλώσεις. Tίποτα που να προσπαθεί να δέσει τον ποιητή με το σήμερα και τον κόσμο που θα μπορούσε να έχει την ευκαιρία να ακούσει τη φωνή του να του θυμίζει τη δύναμή του... την αδυναμία του... την ευαισθησία του. Θύμα της κρίσης ο Γιάννης Pίτσος; Θύμα της αδιαφορίας;
Ζωή, έργο και δράση
H περίπτωση του Γιάννη Pίτσου είναι ξεχωριστή. Aποθεώθηκε και περιφρονήθηκε ταυτόχρονα. Aνέβηκε στο βάθρο των πολιτικών επαίνων για να θεοποιηθεί και -εξαιτίας της πολιτικής του ένταξης- αμφισβητήθηκε η αξία του έργου του από μερίδα της διανόησης της εποχής του. Kι επειδή η πολιτική ένταξη δεν μπορούσε να γίνει η σημαία της κριτικής, «κατηγορήθηκε» επειδή υπήρξε πολυγραφότατος. Nαι, ο Γιάννης Pίτσος ζύμωνε την ποίηση του, την υπόστασή του με τα πάθη της Eλλάδας, όχι ως θεατής. Ως ενεργό μέλος ενός λαού που έπεφτε στη φωτιά της μάχης, που δεν λύγιζε στα κολαστήρια και που κρατούσε τον λυρισμό του για να κρατήσει την ανθρώπινη ψυχή του. Tη θεϊκή. Kι έγραφε. Aσταμάτητα. Άφησε πολύ έργο πίσω του -και ένα έργο μάλιστα στο οποίο δεν υπάρχει καμία προχειρότητα. Δούλευε πάρα πολύ τα ποιήματά του. Aκούραστος. Πάντα. Kι όταν δεν έγραφε , ζωγράφιζε, διάβαζε, έπαιζε πιάνο...

Δημιουργία με πάθος

Oι ιδεολογικές και πολιτικές επιλογές που έκανε ο Pίτσος είναι σημαντικές για την πορεία του επειδή ήταν σημαντικές για την ποίησή του. Λυρικός και επικός μαζί υλοποίησε ποιητικά τη σύγκρουση ανάμεσα στο προσωπικό θέλω και το χρέος. Tο έργο που άφησε πίσω του είναι πολύ μεγάλο όχι μόνο σε όγκο αλλά και σε προβληματισμό, σε ποικιλία μορφών, σε θεματολογία.

«Tα βράδια κοιμάμαι έξω. Πάνω μου ψιχαλίζουν τ’ άστρα. Eίμαι ήσυχος και σίγουρος -με κείνη τη βαθιά βεβαιότητα της γης και τ’ ουρανού. Δε σκέφτουμαι στίχους -είμαι ένας στίχος μέσα στο ποίημα της ανθρωπότητας -νιώθω τούτο το δεσμό -τον ανασαίνω, τον ζω. Aν γίνει κάποτε στίχος -τόσο το καλλίτερο. Kαι θα γίνει. Δεν μπορεί να μη γίνει».

(Eπιστολή του Γιάννη Pίτσου προς την Kαίτη Δρόσου, όταν ήταν εξόριστος στη Λήμνο, το 1949 που περιλαμβάνεται στην πρόσφατη έκδοση της «Aγρας»).

O Γιάννης Pίτσος μας σηκώνει «λίγο ψηλότερα» και θυμίζει πως η ανθρώπινη ύπαρξη έχει τη δύναμη να παλέψει με το αδύνατο και να αποδείξει πως ο θάνατος, έτσι παλεύοντας, δεν είναι μάταιος. Πως ο έρωτας παραμένει ουσία ζωής. Πως ο άνθρωπος είναι Άνθρωπος όταν βιώνει τη ζωή με την μεγαλύτερη ένταση, το μεγαλύτερο πάθος.

Kάθουμαι, λοιπόν, εδώ, άντικρυ στην μπαλκονόπορτα, ανοιχτή προς την Πάρνηθα, μ’ ένα σανίδι στα γόνατά μου, και πάνω στο σανίδι τ’ άσπρα χαρτιά, ένας γέροντας με τους χαρταϊτούς, και θυμάμαι, ονειρεύουμαι, στοχάζομαι, φαντάζομαι, μαντεύω, προφητεύω (ναι, προφητεύω, κι ας είναι φουσκωμένη απ’ την κακοπάθια τούτη η λέξη), σωπαίνω και γράφω, γράφω, όχι μονάχα για σένα και για μένα, κι ούτε ξέρω για ποιους και πόσους ανθρώπους, για ποιους και πόσους αιώνες, γράφω, καλλιγραφώ με προσοχή και κατάνυξη παλιού ερημίτη, γράφω ο «πολυγράφος», ο ακόρεστος που μόλις τώρα προφέρει τις πρώτες του λέξεις και τις ακούει και θαυμάζει τι κόσμοι κρύβονται πίσω τους, τι θησαυρούς τού ανοίγουν,- κι αχ, με πονάει η γλώσσα μου απ’ την ευτυχία της γλώσσας, μελώνει το πικρό μου σάλιο, το καταπίνω, τρέφομαι, μια ποτέ ποτέ δε χορταίνω. Eυχαριστώ, είπα.

(Eικονοστάσιο Aνωνύμων Aγίων)

«Pωμιοσύνη»

Tράβηξαν ολόισια στην αυγή με την ακαταδεξιά του ανθρώπου που πεινάει,
μέσα στ’ ασάλευτα μάτια τους είχε πήξει ένα άστρο,
στον ώμο τους κουβάλαγαν το λαβωμένο καλοκαίρι.

Aπό δω πέρασε ο στρατός με τα φλάμπουρα κατάσαρκα,
με το πείσμα δαγκωμένο στα δόντια τους σαν άγουρο γκόρτσι,
με τον άμμο του φεγγαριού μες στις χοντρές αρβύλες τους
και με την καρβουνόσκονη της νύχτας κολλημένη μέσα στα ρουθούνια και στ’ αυτιά τους.

Δέντρο το δέντρο, πέτρα - πέτρα πέρασαν τον κόσμο,
μ’ αγκάθια προσκεφάλι πέρασαν τον ύπνο.
Φέρναν τη ζωή στα δυο στεγνά τους χέρια σαν ποτάμι

Οι ποιητές για τον ποιητή

Γεννήθηκε την Πρωτομαγιά του 1909 στη Mονεμβασιά. Kι έτσι εμείς, σήμερα, εκατό χρόνια μετά, μπορούμε να φτιάξουμε τη δική μας γενέθλια γιορτή με συνδαιτυμόνες ποιητές που γράφουν για τον ποιητή. Ένα συμπόσιο, στο οποίο η απουσία του οικοδεσπότη είναι η πρόφαση για να γευτούμε τα δώρα της ζωής του. Tην τέχνη του.

ΛOYI APAΓKON
(...) H τέχνη του Pίτσου δεν ορίζεται. Aπό τα μεγάλα ποιήματα που στη δεκαετία 1950-60, λίγο καιρό μετά την απόλυσή του από ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, του εξασφάλισαν το A΄ Kρατικό Bραβείο ποίησης της Eλλάδας, ως αυτούς τους σύντομους λυγμούς τώρα τελευταία, Kάτι που μπορεί να γράψει κάνεις πάνω στο γόνατο, όταν αυτά λέγονται Mακρόνησος, Γυάρος, Λέρος... Mέσα τους καθένας θα ανακαλύψει την δική του καρδιά και τις πληγές της. Θυμάμαι εκείνο το εξαίσιο ποίημα για τον αγώνα στην Kύπρο εναντίον της αγγλικής κατοχής, ένας πατριώτης μέσα στη σπηλιά, όπου σε λίγο θα πεθάνει πνιγμένος από τους καπνούς, καμένος, εκείνον τον λόγο της τελευταίας στιγμής, που δεν μπόρεσε να εκφωνήσει ο ήρωας, ΠY χάρη ωστόσο στο ίδιο του το μεγαλείο μοιάζει τόσο λίγο με την ηρωική λογοτεχνία...Έτσι, στον Pίτσο, πάντα το πάθος βρίσκεται μέσα στην απλότητα των πραγμάτων... αλλά δεν είναι λόγος αυτός για να το προτιμώ, λόγου χάρη, από τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος», που δεν είναι παρά ο ψίθυρος μιας συνηθισμένης ζωής κι όλα αυτά τα ποιήματα για ένα σπίτι, για έναν άνθρωπο, για τα οποία δεν έχεις να διηγηθείς τίποτ’ άλλο από τη ζωή τους. Πόσο περήφανος είμαι που γνώρισα τα ποιήματά του λίγο πριν από τον υπόλοιπο κόσμο, από τη μια στην άλλη άκρη της Eυρώπης, σα να μου τα’ χε φέρει πάνω στη δυνατή πλάτη του ο θεός-ταύρος! (...)

TZENH MAΣTOPAKH
O Pίτσος ήταν ένα μεγάλο ποτάμι. Ποτέ δεν μας ρούφηξε. Ποτέ δεν μας έπνιξε. Ίσα ίσα μας έμαθε να κολυμπάμε. Ό,τι κι αν λέμε σήμερα, ό,τι κι αν γράφουμε, όπως κι αν το γράφουμε, το βέβαιο είναι ότι κανένας μας δεν βγήκε από μέσα του στεγνός.

XPIΣTOΦOPOΣ ΛIONTAKHΣ... Έχω πει με άλλη ευκαιρία ότι η ποίηση του Pίτσου περιέχει θησαυρούς φανερούς αλλά και κρυμμένους και ότι η ανακάλυψή τους εναπόκειται στον καλοπροαίρετο αναγνώστη. Aυτό που σήμερα πάνω από όλα έχουμε ανάγκη είναι ο παρηγορητικός λόγος της ποίησης και ιδιαίτερα ο παρήγορος και φιλάνθρωπος λόγος του Pίτσου. Στην ποίησή του ο Pίτσος μνημειώνει τα μικρά και τα μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν την Eλληνική Iστορία από τον Mεσοπόλεμο έως τις μέρες μας και με αναφορές στο απώτερο και απώτατο παρελθόν της ιστορίας μεγαλύνει τα πάθη και τις δοκιμασίες του ελληνικού λαού δοξολογώντας τις αιώνες αξίες που δημιούργησε. H ποίησή του με τις οικουμενικές της αξίες και τη διαχρονικότητά της είναι το πιο ισχυρό αντίδοτο στη βία, την έπαρση, την αλαζονεία και την ευτέλεια που μας κατακλύζουν... Kαιρός, λοιπόν, να βυθιστούμε στον ωκεανό του ποιητικού του λόγου για να ξαναβρούμε την ομορφιά της γενναιοδωρίας και της ανιδιοτέλειας...

ANTΩNHΣ ΦΩΣTIEPHΣ(...) O Pίτσος είναι κατεξοχήν ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης, αλλά ταυτόχρονα και ο τεχνίτης σκηνογράφος, που ξέρει να οργανώσει το σκηνικό του χώρο, για να κινήσει με ακρίβεια μέσα σ’ αυτόν τους ήρωές του -είτε πρόκειται για το εγώ ενός επιγραμματικού τρίστιχου είτε για τον θίασο ενός πολυσέλιδου δράματος. Mε μια εκούσια δόση υπερβολής, θα έλεγα ότι όλο του το έργο δεν είναι παρά Ποιητικό Θέατρο... Tο εγχείρημα και το επίτευγμα του Pίτσου είναι περισσότερο άξιο εκτίμησης, δεδομένου ότι το σημαντικότερο τμήμα της ποίησής του, παρά την κοινή αντίληψη επ’ αυτού, δεν είναι τα διθυραμβικά της πολιτικής του έξαρσης και της κομματικής αδολεσχίας.

Eίναι τα ήσσονος τόνου μιας βιωματικής μεταφυσικής αντίληψης, που πολύ συχνά μάλιστα περιβάλλοντας έναν σαφώς υπερρεαλιστικό μανδύα, άλλοτε για να καλύψουν, άλλοτε για να προβάλουν το αδιέξοδο, το παράλογο, το αναπάντητο... O Pίτσος ένας σπουδαίος μεταφυσικός υπερρεαλιστής, εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ακόμη και σήμερα ως ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος στρατευμένου ποιητή. Aυτός ο αριστοτέχνης της υποβλητικής ατμόσφαιρας και της λεπτομέρειας χειροκροτείται ακόμη ως ο ρήτορας των επάλξεων.

ΓIANNHΣ KONTOΣ
O Γιάννης Pίτσος είναι ένα ποιητικό φαινόμενο, όχι μόνον ελληνικό αλλά ευρωπαϊκό. Έχει μεγάλη εξακτίνωση ο λόγος του, γιατί το μικρό παιδάκι που ξεκίνησε 18 ετών να έρθει στην Aθήνα φτωχός (σύντομα έγινε πλούσιος). Πλούσιος, εννοώ με την καλλιέργεια του ποιητικού του λόγου, όπου περιέγραψε όλους τους κοινωνικούς και αισθητικούς κραδασμούς της πατρίδας μας και των ανθρώπων της, της εποχής και όχι μόνο.

O Γιάννης Pίτσος ως ποιητής είναι μέγας αισθητικός και αισθητής και καλλιτέχνης που έφερε την ελληνική γλώσσα και τα νοήματά της στα ύψη. Θα τον έλεγα ποιητή - ποταμό που αντλεί από διάφορες πηγές υδάτων, που φουσκώνει και κατεβαίνει με τα μηνύματά του στην πόλη των ωδείων. O Γιάννης Pίτσος δεν θα γινόταν αλλιώς -θέλω να πω ότι η τεράστια ευαισθησία του και η αγωνιώδης προσπάθεια προς τον συνάνθρωπο, τον έφερε πολύ μπροστά στους κοινωνικούς αγώνες και πολύ μπροστά στους κοινωνικούς αγώνες· τότε ήταν το Kομουνιστικό Kόμμα.

O Γιάννης Pίτσος τραγούδησε πολύμορφα και πολύχρωμα τον άνθρωπο και τον βίο του. Θα τον έλεγα έναν μεγάλο ερωτικό ποιητή. O Γιάννης Pίτσος, τον οποίο είχα την τύχη να γνωρίσω και να συνδεθώ μαζί του ήταν ένας καλλιτέχνης με ιδιαίτερη ευαισθησία και μεγάλη ανθρώπινη παρουσία. O λόγος του ήταν βάλσαμο σ’ αυτό που λέμε κοινό, απλό άνθρωπο, αλλά και σε συνθετότερες προσωπικότητες.

Ο Μίκης Θεοδωράκης μίλησε για τον Γιάννη Ρίτσο

Έθνος Άουτ
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου (Πρωτομαγιά 1909), ο Μίκης Θεοδωράκης μίλησε για τον λατρεμένο φίλο του και την ανεκτίμητη σχέση τους στην Αγγελική Κώττη, την γνωστή μας εαρινή συμφωνία!
Ποια άλλη;

Αναμετάδοση

Η σονάτα

Λοιπόν, επίτηδες, δεν ήθελα να πω κάτι για το Ρίτσο. Τα «αφιερώματα», τα «έτη» και τα άλλα συναφή με αφήνουν παγερά αδιάφορη. Αλλά τις τελευταίες μέρες με τόσα ποστ και τόσα σχόλια στο ραδιόφωνο, ο ποιητής τριγυρνά συνέχεια στο μυαλό μου. «Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου…»

Με το Ρίτσο είχα μια ιδιότυπη σχέση από την αρχή. Τα μικρά του ποιήματα δεν με πολυαφορούν (ίσως να φταίει που ο εφηβικός μου έρωτας μού τα διάβαζε μετά μανίας στα θρανία) και γι’ αυτό δεν είχα ασχοληθεί με τα μεγάλα. Τον Ρίτσο τον ανακάλυψα χάρη στο περιοδικό ΜΕΤΡΟ και τα cd προσφοράς. Ε, ναι λοιπόν, τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» την άκουσα πρώτα από τη μαγευτική φωνή του, την έμαθα απέξω, κάθε ανάσα και κάθε παύση και μετά διάβασα τα γράμματα και τις τελείες της. Ακόμα και τώρα αν την αποζητήσω, θα την ακούσω, δε θα τη διαβάσω.

«Άφησε με να’ ρθω μαζί σου», μες στο μυαλό μου, ακόμα και πόσο πρέπει να σύρεται η φωνή σε κάθε στίχο έχω. Αργότερα, μαθαίνοντας κάποια από τα στοιχεία της βιογραφίας του, συμπάθησα και τον άνθρωπο, τις ιδέες του. Βλέποντας φωτογραφίες του αγάπησα την εικόνα του (θα μπορούσα να είμαι μια μικρή…. Ριτσίτσα, αν κι είμαι σίγουρη πως εκείνου δεν θα του καίγονταν καρφί, αν ζούσε).

Δε με νοιάζει γιατί ο Ρίτσος δεν πήρε το Νόμπελ, ή μάλλον με νοιάζει και μ’ αρέσει που ο Ρίτσος δεν πήρε το Νόμπελ. Τη σονάτα δεν την αγαπώ όπως τα ποιήματα του Σεφέρη ή του Έλιοτ, με τη λογική μου, την αγαπώ με κείνο το κομμάτι του μυαλού μου που επηρεάζεται μόνον από το συναίσθημα. Κι αυτό, μάλλον, είναι ο στόχος της ποίησης.

Σήμερα

Τετάρτη, 13 Μάϊος 2009

Στίχοι Ρίτσου, αποδημητικοί. Συντονιστείτε απόψε στην http://tvradio.ert.gr/radio/liveradio/voiceofGreece.asp

http://tvradio.ert.gr/radio/liveradio/voiceofGreece.asp

Αν χάσατε τη χτεσινοβραδινή συνέντευξη των παιδιών των δυο σχολείων ( του 10ου Πειραιά και του δικού μας), παιδιών εκ των πρωταγωνιστών της παράστασης για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, που είχε δοθεί στο μουσείο Μπενάκη,

μην ανησυχείτε,

μπορείτε να ... επανορθώσετε:

Απόψε στις 9 με 10, στην παραπάνω ηλεκτρονική διεύθυνση, που είναι η διεύθυνση της ελληνικής ραδιοφωνίας για τον απόδημο ελληνισμό, μια δεύτερη ομάδα παιδιών ( Βίκη, Αλέξανδρος, Παναγιώτης, Χρήστος) θα δώσει τη δική της συνέντευξη ζωντανά. Θα θυμηθούν τη συνεργασία και την εκδήλωση που έγινε, θα μιλήσουν για την επαφή τους με την ποίηση και τον ποιητή, θα απαγγείλουν στίχους, θα ταξιδέψουν το όνειρο " στις τέσσερις πόρτες του ορίζοντα".

Συντονιστείτε, λοιπόν!

Για τη χτεσινοβραδινή συνέντευξη το 10ο Λύκειο ήδη έχει κάνει μια κατατοπιστικότατη ανάρτηση εδώ:
http://www10lykeiopeiraia.blogspot.com/2009/05/blog-post_12.html
Μας έστειλαν μάλιστα και τις φωτογραφίες της Στέφης και της Μαρίας που μίλησαν, για να τις χαρούμε και από 'δω. Ευχαριστούμε πολύ!

Αναρτήθηκε από Διονύσης Μάνεσης στις 2:24 μμ

Προσοχή, ΠΡΟΣΟΧΗ!

Τρίτη, 12 Μάϊος 2009

Η "φωνή της Ελλάδας" έσμιξε με τις φωνές των παιδιών μας!

Τα ραδιοκύματα της ΕΡΤ ταξίδεψαν τις φωνές των παιδιών μας απόψε από τις 9 ως τις 10 σ'όλο τον κόσμο. Το ραδιοφωνικό πρόγραμμα της ΕΡΤ που απευθύνεται στους απόδημους Έλληνες, "Η φωνή της Ελλάδας", αφιέρωσε μια ώρα στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο με καλεσμένους τους μαθητές που συμμετείχαν στην εκδήλωση του 6ου Λυκείου Καλλιθέας και του 10ου Λυκείου Πειραιά στο Μουσείο Μπενάκη στις 21 Μαρτίου.

Η Μαρία Μαστρονικόλα και η Στέφη Γιαννακοπούλου από το 6ο και ο Βασίλης Ψίλης και η Σοφία Καρακάση από το 10ο μίλησαν για το Ρίτσο και την εμπειρία τους από την εκδήλωση και μετέδωσαν, πιστεύω, την ίδια συγκίνηση που νιώσαμε και στην παράσταση διαβάζοντας τα ποιήματά του. Πάνω απ'όλα, όμως, έδειξαν πως ο Ρίτσος είναι πια δικός τους, τούς δίνει αισιοδοξία και θέληση για ζωή (Στέφη), τους βοηθά να καταλάβουν δικά τους βιώματα (Βασίλης), και μέσω αυτού η ποίηση έγινε πια μέρος της ζωής τους(Μαρία), νιώθουν την αξία της στην πράξη(Σοφία), έμαθαν να βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά.

Η Ειρήνη Λιβανού μίλησε με ζέση για την προσπάθεια και την προθυμία τους καθώς και για τη σημασία της εμπιστοσύνης που έδειξαν με την ανάθεση αυτή οι υπεύθυνοι του Μουσείου Μπενάκη, τους οποίους ευχαρίστησε μαζί με την Αγγελική Κώττη και έδωσε περιεκτικά το στίγμα του αγώνα των δημόσιων σχολείων για καλλιτεχνική έκφραση.Η φωνή της Στέφης έκλεισε την εκπομπή με την ίδια υπέροχη a capella ερμηνεία του κομματιού από το "Καπνισμένο τσουκάλι".

Ευχαριστούμε όλους σας, καθώς και την ΕΡΤ για την εμβέλεια που έδωσε στις φωνές σας, στη φωνή μας.

Συντονιστείτε κι αύριο βράδυ για τη συνέχεια την ίδια ώρα στην ΕΡΤ:

http://tvradio.ert.gr/radio/liveradio/voiceofGreece.asp

Αναρτήθηκε από Μάνια Χρίστη στις 10:05 μμ

Αναμετάδοση

Δευτέρα, 11 Μάϊος 2009

"Εμείς θα φυλάξουμε την αγάπη μας". Αντί επιλόγου

Τελείωσε και η γιορτή μας για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου.


Η αρχή είχε γίνει στις 29 Γενάρη. Ακολουθώντας τη ρήση του ποιητή:

"Δουλεύετε. Μόνο δουλεύοντας μαθαίνουμε όχι μόνο πως να δουλεύουμε αλλά και ανακαλυπτόμαστε και ανακαλύπτουμε, τι έχουμε να πούμε, τι αξίζει και πως να το πούμε" (25.6.1971),

δουλέψαμε όσο πιο πολύ μπορούσαμε και "χρωματίσαμε" με διάφορες "χρυσορόδινες ανταύγειες" το ιστολόγιό μας.
Δουλεύοντας ανακαλύψαμε έναν "πολυγράφο, ακόρεστο" ποιητή, που ακούραστα έγραφε, ζωγράφιζε, διάβαζε, έπαιζε πιάνο...

"Ο Ρίτσος έγραφε από "ανάγκη", μένοντας πολύ συχνά ξάγρυπνος, πεινασμένος, διψασμένος, δουλεύοντας δέκα, δώδεκα και μερικές φορές δεκαοκτώ και είκοσι ώρες το εικοσιτετράωρο, πραγματικός χειρώνακτας, άξιος ν` αγιάσει.
[...] Ποιητή τον έκαναν πολλά, πάντως ανάμεσα στα πρωτεύοντα ήταν η σφαιρική θέαση του σύμπαντος κόσμου, όπως κι η έννοια της Δικαιοσύνης και η ανυποταξία που είχε μέσα του. Και λέγοντας Δικαιοσύνη, δεν εννοώ μονάχα τη βαθύτατη αγάπη του. Εννοώ τη δική του Τάξη, την αστείρευτη ανθρωπιά του, την αφοσίωσή του σε ιδέες και πρόσωπα, το πείσμα του να προσπαθεί να αντιστρεψει την ασχήμια και εν μέρει να προσπαθεί να ακυρώσει το θάνατο με ό,τι ωραιότερο. Ένας ατελεύτητος έρωτας του Ωραίου τον διακατείχε και τον παρέσυρε, όπως όλοι οι έρωτες, ίσια και προς τα πάνω -αν και "βαθύ βαθύ το πέσιμο"...

γράφει η βιογράφος του και επιμελήτρια του αρχείου αυτογράφων έργων Γιάννη Ρίτσου, που είναι κατατεθειμένο στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, κα Αγγελική Κώττη στο βιβλίο της Γιάννης Ρίτσος, Ένα σχεδίασμα βιογραφίας.
Να προσθέσουμε στο σημείο αυτό ότι η κα Κώττη ή Εαρινή Συμφωνία, μας έκανε την εξαιρετική τιμή να επισκέπετεται το ιστολόγιό μας καθ` όλη τη διάρκεια της χρονιάς και να μας ενθαρρύνει συνεχώς με την ευγένεια και καλοσύνη του λόγου της.
Την ευχαριστούμε ιδιαιτέρως.

Το αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο, που παρουσιάσαμε στο τέλος της σχολικής χρονιάς, ήταν το γοητευτικό απόσταγμα του μοναδικού ταξιδιού μας στην Πολιτεία της Ποίησής του. Ανεβάζουμε την παρουσίαση στο ιστολόγιό μας για όσους φίλους μας θέλουν να τη δούνε ή να την κατεβάσουν στον υπολογιστή τους. Δεν είναι τίποτα σπουδαίο, μια σύντομη αναφορά στη ζωή και το έργο του, με παράλληλη προβολή βίντεο από το DVD με την αυτοβιογραφία του, έκδοση του "Αρχείου Κρήτης" του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη και κάποιων άλλων βίντεο που κατεβάσαμε από το youtube καθώς επίσης αποσπάσματα με ηχογραφημένη τη φωνή του και τραγούδια.

Να προσθέσουμε επίσης ότι στο τέλος της γιορτής είδαμε στιγμιότυπα από το βίντεο της παράστασης "Να είσαι ήλιος, να χαρίζεις φως", που παρουσίασαν στο Μουσείο Μπενάκη οι μαθητές του 6ου Λυκείου Καλλιθέας και του 10ου Λυκείου Πειραιά στις 21 Μάρτη, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, αφιερωμένης στο έργο του Γιάννη Ρίτσου.
Ευχαριστούμε θερμά τους εκπαιδευτικούς του 6ου Λυκείου Καλλιθέας κ. Διονύση Μάνεση που μας έστειλε το βίντεο και κ. Λίλα Τζέτζου τα αποσπάσματα από το αρχείο Σγουράκη.
Να συγχαρούμε θερμά, για άλλη μια φορά, όλους τους συντελεστές της παράστασης ιδιαίτερα τους μαθητές των δύο σχολείων και να μεταφέρουμε από δω το δικό μας πολύ ζεστό και ενθουσιώδες χειροκρότημα.

Να τους εκφράσουμε το θαυμασμό μας για τη δουλειά τους για την οποία, όσα λόγια και να πούμε ΔΕΝ ΦΤΑΝΟΥΝ

Να αναφέρουμε, τέλος ότι στο ιστολόγιο του 10ου Λυκείου Πειραιά δημοσιεύτηκε μια πολύ αξιόλογη και ενδιαφέρουσα έκτακτη έκδοση της μαθητικής τους εφημερίδας που τιτλοφορείται "ΕΦΗΒΕΙΑ", και είναι αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου. Η εφημερίδα περιλαμβάνει συνέντευξη που πήραν μαθητές του 10ου Λυκείου Πειραιά από την Έρη Ρίτσου, μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η οποία μιλάει για τον πατέρα, άνθρωπο και ποιητή Γιάννη Ρίτσο, τις κακουχίες που πέρασε, τη στάση του απέναντι στη ζωή και το θάνατο, τη ζωγραφική του, αλλά και τον ίδιο το Ρίτσο να μιλάει...

GIANNIS RITSOS

Publish at Scribd or explore others:

Η σημερινή μας ανάρτηση είναι αφιερωμένη σε όλους τους εκλεκτούς αναγνώστες του ιστολογίου μας (φανερούς και αφανείς), που στάθηκαν κοντά μας όλη τη χρονιά, ένθερμοι υποστηρικτές και πολύτιμοι συμπαραστάτες σε κάθε προσπάθειά μας.

Σκεφτήκαμε με τα χρυσομυγάκια να γράψουμε, αντί επιλόγου, ένα ποίημα. Σταχυολογήσαμε λέξεις, ημιστίχια και στίχους από ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, που διαβάσαμε όλη τη χρονιά και δημιουργήσαμε την παρακάτω σύνθεση:

Πολύ με φορτώσατε μ` εγκώμια
κι όχι να πείτε πούκανα και τίποτα σπουδαίο.
Μα εγώ δεν τόχω σκοπό να καμαρώσω,
μονάχα "Ευχαριστώ".
Αυτό το ευχαριστώ είναι το τραγούδι μου.

Όλα ήταν καλά.
Φχαριστημένοι είμαστε
τα άλλα τα ξέρετε.
Και τώρα, ναι, σας βαβαιώνω
ο ορίζοντας είναι τριανταφυλλένιος.

Συνεχίζουμε τη ζωή μας ακέρια μες στον ήλιο.
Κοίτα τι όμορφα που ξημερώνει!
Κι ο κόσμος θα φτώχαινε
αν έλειπε το φως,
εμείς και το τραγούδι.

Τώρα ήρθε η έξοδος από το χρόνο.
Κι εμείς θα τον φυλάξουμε με την ανάμνηση, τη γνώση και τη θέληση.
Τούτη την ώρα η φωνή μου λέει μονάχα εκείνο που δε θα μπορούσε να μην πει.
Όταν μονάχος είσαι τίποτα δεν είσαι.
Μόνο το πάρε-δώσε είναι γιοφύρι να περνά η ζωή και ν` ανεμίζει το χρωματιστό φουστάνι της.

Θάμα και θάμασμα
είναι το σφίξιμο χιλιάδων χεριών, τόμαθα
οι λίγες ώρες
πλάι σε ανθρώπους που αγαπούν
και μεγαλώνουν τα σύνορα του κόσμου, τόμαθα.

"Από δω προς τον ήλιο".
Νάτος ο ήλιος μες στην καρδιά μας.
Χαμογελάμε για ν` αγγίξουμε τον ήλιο.
Πιο νέα και πιο μεγάλα τα φτερά μας.
Εκείνα που έρχονται, προπάντων εκείνα που φτιάχνουμε, είναι δικά μας.

Είναι ώρα πια να σωπάσουμε.
Χωρίς τελεία τ` όνειρό μας. Βάζουμε μόνο αποσιωπητικά....

Εύχομαι σε όλους τους μαθητές του σχολείου μας Καλή Επιτυχία στις εξετάσεις τους, που αρχίζουν σε λίγες μέρες, ιδιαίτερα όμως εύχομαι ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ στις εννέα μαθήτριές μας της Γ΄ Λυκείου, θεωρητικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης που από την Παρασκευή ρίχνονται στη μάχη των Πανελλαδικών Εξετάσεων για "μια θέση στον ήλιο".

"Εμείς θα φυλάξουμε την αγάπη μας"

προς όλους τους φίλους και συνεργάτες μας
για την επόμενη σχολική χρονιά.

Αναρτήθηκε από xrysomyga στις 11:44 μμ

Αναμετάδοση

Παρασκευή, 1 Μάϊος 2009

Mέρα Μαγιού...

...επέλεξα για τούτη την ανάρτηση,

καθώς έλαβα κι' εγώ επίσης, από την αγαπημένη «μας» Αγγελική Κώττη

το mail-πρόσκληση, για να αναρτήσω το κατιτίς μου για το

"'Ετος Γιάννη Ρίτσου"

και γιατί όπως αναφέρει στο mail της:

Η 1η Μαϊου ήταν η "...ημέρα που ο ίδιος είχε κρατήσει ως ημερομηνία γέννησης"

Την Αγγελική Kώττη, γνωστή στο χώρο των blogs ως Εαρινή Συμφωνία, που το άρθρο της <με τίτλο "Κίνημα Επικοινωνίας", στάθηκε η αιτία να ψάξω, να ανιχνεύσω, να ανακαλύψω, να τολμήσω και να προσπαθώ ακόμη , ύστερα δυο και πλέον χρόνια, να επιπλεύσω σε τούτο το βαθύ ωκεανό της επικοινωνίας.

Αδυνατώ όμως καλή μου Αγγελική, μόνη μου τώρα να σταθώ στους ογκόλιθους της πένας, της μάθησης, της γνώσης και των γραμμάτων και να παρουσιάσω ένα δικό μου αφιέρωμα για το Γιάννη Ρίτσο.

Ωχριώ και συστέλλομαι μπρος στις εξαιρετικά αξιόλογες αναφορές όλων όσων ασχολήθηκαν με γνώση για το έργο του αλλά και με προσωπικές τους μαρτυρίες.
Τις τόσες εκδόσεις βιβλίων, λευκωμάτων μέχρι και την κινηματογραφική αυτοβιογραφική ταινία

Αισθάνομαι δέος και φοβάμαι πως θα αδικήσω με την ταπεινή μου προσφορά το «Γίγαντα».

Είδα και διάβασα πολλά και ΟΛΑ αξιόλογα. Τί περισσότερο λοιπόν, θα έβρισκα εγώ…

Κοντοστάθηκα όμως στης καλής μας evaggelias-p

την αναφορά, γιατί με άγγιξε. Καθρεφτίζει την κοινωνία που ζούμε… και ναι, αυτοί είμαστε και «Τέτοια ζωή μας μέλλονταν»

Tέτοια ζωή μας μέλλονταν, να γράφουμεν επιστολές

που να μη στέλνουμε από μιάν αξήγητη δειλία

μονάχα να τις δένουμε σε κορδελίτσες παρδαλές
και να το βρίσκουμε και τούτο ασήμαντη ασχολία.
Να πάλλεται βαθιά η καρδιά, που άξια είτανε για τα καλά,
κι όμως να ζούμε πάντοτε στη σκοτισμένη αφάνεια·
οι ταπεινοί πατώντας μας να δείχνουν μέτωπο ψηλά
και τα δικά μας άπρεπα να φέρουνε στεφάνια.
Το πρόσωπο μας να φορεί φρίκης γκριμάτσα τραγική,
φιλάρεσκα ν' αφήνουμε να λεν πως μας πηγαίνει
να βλέπουμε να φεύγει η ζωή μακριά μας ξένη, βιαστική
και να περνάμε, αθόρυβα μισώντας, μισημένοι.
Το κάθε τι, και πιο πολύ τ' όνειρο, να μας τυραγνά
τα βλέμματα των διαβατών στα μάτια μας λεκέδες.
Περήφανοι να δείχνουμε κι όμως τα χέρια μας τ' αγνά
να κράτησαν και να κρατούν ακόμα μενεξέδες.
Να λαχταρούμε σαν παιδάκια ευαίσθητα κι ασθενικά
-δικαίωση και παρηγοριά της ζωής μας την αγάπη
κι αν κάποτε τη βρήκαμε να μας προσμένει μυστικά
όμως το χέρι ν' απλωθεί ζητώντας την εντράπη.
Τα μέτρια ν' αποφεύγουμε μ' αδιάλλαχτην αποστροφή,
αμετανόητοι κυνηγοί του Ωραίου και του Απολύτου
νάναι μας έπαθλο η πληγή, τι μάταιο γνώση μας σοφή
η χρυσή σμίλη δημιουργού, κασμάς του καταλύτου.
Να ξεκινάμε τις αυγές και πάνω μας μαύροι οιωνοί
οι αμφιβολίες να μας κρατούν στην ίδια πάλι θέση
κ' εμείς μ' αηδία να φτύνουμε τον εαυτό μας που θρηνεί
και να φοράμε κόκκινο της ανταρσίας το φέσι.
Τότε να ονειρευόμαστε μιαν αλλαγή κ' ευθύς ξανά
να σκύβουμε, σκλάβοι χλωμοί, σε ιερή λατρεία του πόνου,
τις ήττες ν' ανεμίζουμε φλάμπουρα νίκης φωτεινά
κι αξιοπρεπώς να παίρνουμε το λάχτισμα και του όνου.
Καχύποπτοι και μίζεροι μέσα στα φρούρια της σιωπής
να κλειδωνόμαστε άβουλοι, να κάνουμ' έτσι χάζι
τον κόσμον εξετάζοντας πίσω απ' τον κύκλο μιας οπής
και, θαρραλέοι, σκιά μικρού πουλιού να μας τρομάζει.
Δειλοί και στην αγάπη μας μα και στο μίσος πιο δειλοί
κι ανίσχυροι κι ασάλευτοι να ζούμε ανάμεσα τους,
να μας πληγώνουν και τα δυο και να μετράμε σιωπηλοί
στα παγωμένα δάχτυλα τους ίδιους μας θανάτους.
Εχθρούς να υποψιαζόμαστε παντού κ' οι ολόφωτοι ουρανοί
να ισκιώνονται απ' τον ίσκιο μας και, φεύγοντας κινδύνους,
να ζούμε μόνοι πλέκοντας για τους εχθρούς δημίου σκοινί
και να κρεμάμε εμείς εμάς αθώους αντί για κείνους.

"Απροσάρμοστοι", Τρακτέρ, Ποιήματα (1930-1960)

Κοντοστάθηκα επίσης και στη μαρτυρία της γυναίκας που τον γνώρισε από κοντά:
"' Ηταν αρχοντόπουλο ο Γιάννης"


glitter-graphics.com



Πρώτη του Μαγιού σήμερα
και

ΚΑΛΗ ΜΑΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ!!!


ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΜΗΝΑ,
ΠΟΙΗΤΙΚΟ,
ΕΡΩΤΙΚΟ
και
ΛΟΥΛΟΥΔΙΑΣΜΕΝΟ



Με όρεξη για δουλειά,
δύναμη για τον καθημερινό μας αγώνα της επιβίωσης
και
επαγρύπνηση.

Αναρτήθηκε από ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ στις 1:11 πμ

Αναμετάδοση

Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαίς...

Αφιερωμένο εξαιρετικά στην Εαρινή Συμφωνία (κατα κόσμον Αγγελική Κώττη) με απέραντο θαυμασμό για τον υπέροχο ποιητή της

Τον ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο τίμησε η Ε Δημοτικού του Ελληνόφωνου Σχολείου «Δημοσθένης» του Λαβάλ με πρωτοβουλία της δασκάλας των Ελληνικών Ευαγγελίας Τσαλκίδου, η οποία κάλεσε τη συγγραφέα Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη να μιλήσει στα παιδιά για την ποίηση και την πεζογραφία με αφορμή το Ετος Ρίτσου.


Οι μαθητές του Ελληνόφωνου Σχολείου «Δημοσθένης» απήγγειλαν εν χορώ ένα απο τα λιανοτράγουδα, ενώ η συγγραφέας ερμήνευσε αποσπάσματα απο την «Εαρινή Συμφωνία» του μεγάλου Ελληνα ποιητή.

Τα παιδιά στη συνέχεια απηύθυναν ερωτήσεις στην Ιουστίνη Φραγκούλη περι της ίδιας της συγγραφικής δραστηριότητας. Εκείνη μίλησε αναλυτικά για την ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία καθώς και για τα ποικίλα είδη του πεζού λόγου (βιογραφία, διήγημα, μυθιστόρημα, πραγματεία, ταξιδιωτικές εντυπώσεις) προκειμένου να ικανοποιήσει το ενδιαφέρον των ιδιαίτερα καλλιεργημένων μαθητών.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ώρα της παρουσίασης έκλεισε με ερωτήσεις της συγγραφέως προς τα παιδιά περι την λογοτεχνία , όπως ποιός είναι ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης», ποιοί Ελληνες ποιητές έχουν κερδίσει Νόμπελ, ποιός είναι ο ποιητής του «Υμνου εις την Ελευθερίαν»; Οι μαθητές απάντησαν σωστά και κέρδισαν λογοτεχνικά βιβλία,που πρόσφερε η συγγραφέας.

Την όλη εκδήλωση παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο συντονιστής εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας στο Προξενείο Ηλίας Παπαρούνας, ο οποίος εξέφρασε το θαυμασμό του για τις γνώσεις των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου «Δημοσθένης» περι την ελληνική λογοτεχνία. Τελικά οι μεγάλοι παρατηρώντας τους διψασμένους για την ελληνική παιδεία μαθητές συμφώνησαν...

Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαίς!

Παράξενο κι όμως αληθινό. Τα τρία σκουρόχρωμα παιδάκια είναι Λιβανεζάκια αμιγή, που προτιμούν να τελειώσουν το τρίγλωσσο σχολείο "Δημοσθένης". Ετσι μιλούν άπταιστα και ελληνικά. Πίσω διακρίνεται η Φιλοθέη

Η πρώτη στη σειρά είναι η Αλίκη Χουντάλα με μεγάλο ενδιαφέρον και γνώσεις στην ελληνική λογοτεχνία. Αξια κόρη άξιου πατέρα. Συγχαρητήρια Αντώνη για την καλλιέργεια αλλά και για τη λάμψη της.

Αγόρια γονατισμένα μπροστά στα κορίτσια. Κι απο μεγάλους, αριστερά η δασκάλα των Ελληνικών Ευαγγελία Τσαλκίδου, η υπογράφουσα και ο συντονιστής εκπαίδευσης Ηλίας Παπαρούνας

Τί όμορφα που είναι να μιλάς με τα παιδιά. Αντλείς δύναμη και ζωντάνια απ΄τη δική τους ασίγαστη φύση

Η δασκάλα Ευαγγελία Τσαλκίδου είχε κάνει εξαιρετική προετοιμασία στην τάξη της για το Γιάννη Ρίτσο. Τα παιδιά απήγγειλαν λιανοτράγουδο και ράγισε ο τόπος!

Posted by Ιουστίνη Φραγκούλη at 7:58 PM

Το μπάνερ προσφορά της Νατάσσας Συλιγνάκη

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΝΑΤΑΣΣΑ!

ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ από Αγγελική Κώττη και ΕΘΝΟΣ

Μικρά βιβλία για μεγάλα όνειρα

Πέμπτη, Απρίλιος 30, 2009

Ο Μίκης Θεοδωράκης για τον Γιάννη Ρίτσο

Η συνέντευξη αυτή δημοσιεύθηκε στο Εθνος της προηγούμενης Κυριακής, με το... κανονικό μου όνομα. Θεωρώ ότι έχει ενδιαφέρον και την αναπαράγω για την επέτειο του ποιητή.

Οι δικτάτορες προσπάθησαν να βάλουν ανάμεσά τους τα τανκς τους, αλλά τίποτα δεν κατάφεραν. Μεσούσης της χούντας, τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» του Γιάννη Ρίτσου έφτασαν στον Μίκη Θεοδωράκη, μελοποιήθηκαν, και έγιναν τραγούδια αντίστασης. Δεν ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που συναντήθηκαν κάτω από δύσκολες συνθήκες η τέχνη του ποιητή και του συνθέτη. Η φιλία τους, μια από τις δυνατότερες σχέσεις ζωής και για τους δυο τους, δενόταν ακόμα πιο σφικτά κάθε φορά που η πατρίδα περνούσε δοκιμασίες.
Πού στηρίζεται μια τέτοια αμοιβαία αγάπη; Σε πολλά, οπωσδήποτε, και βεβαίως και στην ιδεολογική ταυτότητα. Το τελευταίο πράγμα που θυμάται ο Μίκης Θεοδωράκης από τον Γιάννη Ρίτσο είναι η φράση του πως είχε δίκιο σε όλα. Ηταν υπουργός όταν τον επισκέφθηκε στο σπίτι του, λίγο πριν ο ποιητής μάς αποχαιρετίσει για πάντα. «Μίλησαν» κατά βάση με τα μάτια, όπως μου είχαν πει παρόντες στην συνάντηση. Δεν είχαν ανάγκη άλλης συνεννόησης. Ηταν και οι καιροί πικροί, ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» διαλυόταν. «Για ανθρώπους σαν κι εμάς ήταν πραγματικά μια μεγάλη δοκιμασία. Η κατάρρευση ενός κόσμου ολόκληρου» θυμάται σήμερα ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η συζήτηση για τον Γιάννη Ρίτσο δεν μπορεί παρά να καλύψει ώρες ατέλειωτες. Μονάχα η φυσική κόπωση μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της. Επί δυόμιση ώρες ο Μίκης Θεοδωράκης μιλούσε στον Εθνος άουτ της Κυριακής για τον ανεκτίμητο, τον λατρεμένο φίλο του, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του (Πρωτομαγιά του 1909). Ξεδίπλωσε πτυχές, παρέθεσε γεγονότα, αφηγήθηκε με μοναδικό τρόπο- αδύνατον να αποδοθούν όλα αυτά στο χαρτί...


Η ποίησή του Ρ. πυλώνας στη γέφυρα του Θ.


-Τι ήταν για τον Μίκη Θεοδωράκη ο Γιάννης Ρίτσος;
«Ηταν μεγάλος ποιητής, ήταν αγνός άνθρωπος, ήταν ειλικρινής αγωνιστής. Ο Επιτάφιος, η Ρωμιοσύνη, Οι γειτονιές του κόσμου, Η εβδομη συμφωνία (εαρινή), είναι ακριβώς οι πυλώνες στη γέφυρα της δημιουργίας μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις να κάνεις με ένα μεγάλο ποιητή. Ο οποίος να είναι και ομοϊδεάτης 100%. Που θαυμάζεις από κάθε άποψη. Και την ανθρώπινη, και την κομματική και την ιδεολογική»

Η γνωριμία τους... δεν ήταν γνωριμία. Πρώτος ο Μίκης, έφηβος στην Τρίπολη, ανακάλυψε την ποίηση του Ρίτσου. Στην Κατοχή, μια παρέα μαθητών και σπουδαστών συνομιλούσε με τον Ευάγγελο Παπανούτσο, δεχόταν τις διδαχές του, τις συμβουλές του. «Ηταν μια σχολή σαν την Ακαδημία Πλάτωνος». Ταυτοχρόνως τα νεαρά παιδιά έψαχναν τα καινούργια ρεύματα, τις νέες δημιουργίες.
«Οπότε λοιπόν ένα μεσημέρι του 1942 με παίρνει ένας από αυτούς τους φίλους και μου λέει ότι ανακάλυψα ένα ποιητή, τον Γιάννη Ρίτσο. Είναι καταπληκτικός. Λέω διάβασε να ακούσω. Και μου διαβάζει απνευστί όλη την Εαρινή Συμφωνία από το τηλέφωνο. Του λέω έλα εδώ. Το λέμε και στην άλλη παρέα, πέντε- έξι ήμαστε, έρχονται σπίτι μου και ξανά ανάγνωση. Το μάθαμε απέξω και ψάχναμε και για άλλα του Ρίτσου. Βρήκαμε Το Τραγούδι της αδερφής μου, για το οποίο ο Παλαμάς είχε πει να παραμερίσουμε για να περάσεις και τρελαθήκαμε. Μετά, το Εμβατήριο του Ωκεανού.
Τότε είχαμε τη συνήθεια να απαγγέλλονται τα ποιήματα. Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου ήτανε το μεγάλο σουξέ μας. Είχα γράψει κι εγώ ορισμένα τραγούδια και μουσική δωματίου. Ο Κουλούκης έπαιζε μαντολίνο και έγραφα ντουέτα, για βιολί και μαντολίνο.
Βγαίναμε από την Τρίπολη το πρωί, αγόρια και κορίτσια- φέρνανε αυτοί τις αδερφές τους- και πηγαίναμε στα αμπέλια, στον πύργο του Καρλή- όλα τα σπίτια εκεί λέγονται πύργοι-. Πίναμε λίγο νερό, σταφύλια είχαμε μπόλικα, λίγο τυρί και ψωμί μπομπότα, ακούγαμε τα καινούργια μου έργα και αμέσως μετά απαγγελία. Είχε ένα μεγάλο βράχο που ήταν ένα πλατό, σαν σκηνή. Και ανέβαινε κάποιος στο βράχο και απήγγειλε. Σιγά- σιγά ο βράχος ονομάστηκε ο Βράχος του Ρίτσου. Φυσικά διαβάζαμε και Παλαμά, Μαβίλη, Εφταλιώτη, Πορφύρα, Χατζόπουλο. Ετσι αρχίσαμε ένα είδος λατρείας προς τον Ρίτσο, χωρίς να τον ξέρουμε. Ξέραμε μονάχα αυτά τα τρία έργα. Είχαμε μάθει ότι είχε βγάλει τα Τρακτέρ, που ποτέ δεν βρήκαμε, και τις Πυραμίδες, ομοίως.»
Ο χρόνος περνά και ο Μίκης Θεοδωράκης έρχεται από την Τρίπολη στην Αθήνα, ώστε να σπουδάσει στο Ωδείο. Ταυτοχρόνως εργάζεται, λαμβάνει μέρος στις μάχες εναντίον των κατακτητών που δίνει ο ΕΛΑΣ και κάνει και βόλτες με την αγαπημένη του Μυρτώ. Δεν έχει καιρό, πια, να ψάχνει για καινούργια έργα. Ερχεται όμως η απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά, η συμφωνία της Βράκιζας και το μικρό διάλειμμα μέχρι τον εμφύλιο- 1945 και 46. Η ΕΠΟΝ, αντιστασιακή οργάνωση της νεολαίας, αγαπά τον πολιτισμό. Το κύριο σύνθημά της κατά τη γερμανική κατοχή ήταν, άλλωστε, «Πολεμάμε και τραγουδάμε». Εκεί οι φτασμένοι καλλιτέχνες διδάσκουν νεώτερους, τους μυούν στα μυστικά της τέχνης. Εκεί ο Μίκης συναντά επιτέλους τον Ρίτσο:

Ο Θεός τους


«Είχαμε το περιοδικό της ΕΠΟΝ και σκεφτήκαμε να γίνει μια συνάντηση των νέων με τους παλιούς και εκεί επί τόπου να διαβάζει το ποίημά του ο Μιχάλης Κατσαρός και από την άλλη να είναι ο Ρίτσος, ο Βάρναλης... Ξέρεις τι είναι να ακουστεί δικό σου ποίημα και να σου κάνει κριτική ο Βάρναλης; Ή ο Ρίτσος; Ή η Καζαντζάκη; Ή ο Ρώτας; Ή ο Βρεττάκος; Ηταν μια Ακαδημία, αλλά ζωντανή.
Αρχισαν να έρχονται τα παιδιά, ήρθε ο Λειβαδίτης, ήρθε ο Κοτζιάς, ήρθε ο Μιχάλης ο Κατσαρός, ήρθε ο Αργυρίου, ο Αναγνωστάκης, ο Καρούζος, κι εκεί γνώρισα επιτέλους τον Ρίτσο. Του είπα αμέσω για την παρέα της Τρίπολης και τον Βράχο. Του λέω για μας είστε ένας Θεός. Του έκανε μεγάλη ευχαρίστηση. Μου λέει δεν το περίμενα.»

Ακολουθεί ο εμφύλιος, οι συλλήψεις, οι εκτοπίσεις. Πριν φτάσει ο Ρίτσος στη Μακρόνησο, ο Θεοδωράκης έχει σταλεί στο νοσοκομείο, μετά από άγρια βασανιστήρια, και δεν θα συναντηθούν εκεί. Οσο και αν δεν μπορεί να το φανταστεί κανείς, η Μακρόνησος θα οδηγήσει τον Μίκη στη μελοποίηση του «Επιταφίου».
Είναι 1958, ο Μίκης Θεοδωράκης βρίσκεται στο Παρίσι. Ο Ρίτσος «χωρίς να έχουμε άλλη σχέση εκτός από αυτή της ΕΠΟΝ, μου στέλνει όλα του τα βιβλία. Και στον ‘Επιτάφιο’ είχε αυτό: το βιβλίο τούτο το έκαψαν στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Και ήταν ακριβώς η εποχή που εγώ πήγα έξω στο Παρίσι, ελεύθερος πρώτη φορά, αλλά καθόμουν μόνος στο δωμάτιο όπου μέναμε- η Μυρτώ σπούδαζε στο νοσοκομείο- μπήκε η Μακρόνησος μέσα μου. Και ο μόνος τρόπος για να την πολεμάω ήταν να γράφω μουσική.»
Λίγο πριν από τις εκλογές του 58, μια ομάδα αριστερών στο Παρίσι οργανώνει μια σύναξη για ενίσχυση, έστω και συμβολική, της ΕΔΑ, στο σπίτι των Θεοδωράκηδων. «Μου λέει η Μυρτώ πάμε να ψωνίσουμε για το βράδυ. Πάμε στις Αλ, στην αγορά. Πήρα και τον ‘Επιτάφιο’ μαζί. Τι το θέλεις το βιβλίο μου λέει η Μυρτώ, λέω δεν μπορώ να έρθω μαζί σου, πρέπει κάποιος να μείνει στο αυτοκίνητο. Κάθομαι λοιπόν στο τιμόνι και περιμένω. Μια βροχή... Βγάζω το βιβλίο και χωρίς να το πολυσκεφτώ, λες και έπρεπε να γίνει αυτό, χαράζω πεντάγραμμο και αρχίζω να γράφω μουσική. Μελοποιώ και τα είκοσι...»

-Αυτό το βιβλίο έχει χαθεί...

«...το είχε ο Φίλιππος ο Ηλιού και κάποτε το γύρεψα και μου είπε ότι το κρατάει για τ’ αρχείο του. Εκεί πρέπει να είναι.»

Δεν είναι της αξίας σου...



Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι φίλος από την ΕΠΟΝ ήδη. Ο Μίκης τον συναντά στην Αθήνα. «Τον ρωτάω δειλά σου έστειλα κάτι τραγούδια από τον ‘Επιτάφιο» τα κοίταξες; Και μου λέει επί λέξει , καλύτερα να τα ξεχάσουμε αυτά. Δεν είναι της αξίας σου. Εσύ πρέπει να γράφεις συμφωνική μουσική. Δεν είναι αντάξιά σου. Λέω κι εγώ, δεν αξίζουν, τελείωσε.»
Ο Βύρων Σάμιος και ο Δ. Νικολαΐδης έχουν, όμως, άλλη γνώμη και από μια μαγνητοταινία, βάζουν κόσμο να το ακούσει σε ιδιωτικές ακροάσεις. Ο ενθουσιασμός είναι τεράστιος. Μετά από ένα περιστατικό με τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίμη Δεσποτίδη, ο Μίκης αποφασίζει να φανερώσει στον δεύτερο πως έχει γράψει τραγούδια. Εκείνος τα ακούει, στέκεται ιδιαίτερα στο «Μέρα Μαγιού μού μίσεψες» και στη συνέχεια όλα παίρνουν το δρόμο τους. Οι δύο εκτελέσεις, μία με τη Νάνα Μούσχουρη και μία με τον Μπιθικώτση, ο θρίαμβος, το πέρασμα του έργου στα χείλη του λαού. Επαληθεύεται πλήρως ο Δεσποτίδης: «Ο Ρίτσος είναι κομμουνιστής. Εσύ κομμουνιστής» είχε πει στον Θεοδωράκη. «Θα περάσουν από τη λογοκρισία; Θα τα πας, πάντως. Και αν κάνουν το λάθος και επιτρέψουν να βγουν αυτά τα τραγούδια, τότε θα ανάψουμε την Ελλάδα σαν ένα ξερόχορτο.»

Η πρόσκληση... των πνευμάτων

Μετά από οκτώ χρόνια ακόμη, το 1966, θα έρθει η «Ρωμιοσύνη» μετά από ένα, ακόμη, «δύσκολο» περιστατικό: ανήμερα των Φώτων, η χωροφυλακή και το παρακράτος δέρνει ανηλεώς τους Αριστερούς κατά την τελετή αγιασμού των υδάτων, στον Πειραιά. Ο Μίκης κλείνεται αιμόφυρτος στο γραφείο του, για να μη τον δουν τα παιδιά του, και προσπαθεί να συνέλθει. Μπροστά του είναι η «Ρωμιοσύνη». Του την έχουν στείλει σύζυγοι πολιτικών κρατουμένων, για να τη μελοποιήσει. Οπως και στον «Επιτάφιο», η μελοποίηση γίνεται απνευστί.
Μέσα στο 1966, η «Ρωμιοσύνη» παρουσιάζεται στο γήπεδο της ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια- είναι η πρώτη λαϊκή συναυλία σε γήπεδο. Ο ποιητής και ο συνθέτης, με τις συζύγους τους, βρίσκονται σε έναν άδειο χώρο. Το «κράτος» έχει σταματήσει τους συρμούς του τραίνου εγκλωβίζοντας τον κόσμο μέσα στις σήραγγες.
«Βλέπαμε απέξω γυναίκες με μαύρα, αγωνιστών που περίμεναν στα καφενεία για να μπούνε μέσα. Μπαίνουμε, πάνω κάτω στ’ αποδυτήρια, βγαίνουμε να δούμε, στο στάδιο 100- 200 άνθρωποι. Περνάει η ώρα, ακούμε φασαρία, ξαναβγαίνω, είχαν γίνει 500. Ξαναβγαίνουμε, 800. περιμέναμε 20.000. Λέω Γιάννη να βγούμε έξω και να καλέσουμε τα πνεύματα. Μου λέει τρελάθηκες; Λέω άκου που σου λέω. Αφήνουμε τις γυναίκες μας μέσα, βγαίνουμε κι αρχίζω: λαέ, μεγάλε λαέ, ελληνικέ λαέ. Λέω πέστο κι εσύ. Το λέει κι ο Γιάννης. Κι ω του θαύματος, άρχισε να γεμίζει το στάδιο. Είκοσι χιλιάδες ήρθανε. Λες και έγινε θαύμα.»

posted by Εαρινή Συμφωνία at 30.4.09

Αναμετάδοση

Γιάννης Ρίτσος ... 100 χρόνια απ' τη γέννησή του

Κλείνουνε σήμερα τα 100 χρόνια απ’ τη μέρα που είδε το φως ο Ποιητής του Λαού Γιάννης Ρίτσος … Δε θα μπορούσα ν’ αγνοήσω την πρόσκληση απ’ την αγαπητή μου «Εαρινή Συμφωνία» κατά κόσμον Αγγελική Κώττη να τιμήσουμε όσο γίνεται περισσότεροι bloggers τα γενέθλια του Μεγάλου μας ποιητή με μια ανάρτηση,

αν και δε χάνω ευκαιρία να το κάνω συχνά όπως στην επέτειο του θανάτου του 11 Νοέμβρη 1990 «Το χρέος των ποιητών» ή και παλιότερα «Αντιδράμε με στίχους» ,

ακόμα και στην προηγούμενη ανάρτησή μου για το

«Αμπελοφύτεμα» έντυσα το βιντεάκι μας με τον … «ΤΡΥΓΟ» σε μουσική Νίκου Μαμαγκάκη με τη φωνή του Γιάννη Πουλόπουλου !!!

Η βιβλική μορφή του, το σταθερό του περήφανο βάδισμα, η βαθιά υπερκόσμια φωνή του, οι γεμάτοι ανθρωπιά και σοφία στίχοι του σημάδεψαν τα εφηβικά μου χρόνια στην πόλη που γεννήθηκα, την πόλη που αγάπησε, που έζησε πολλά απ’ τα δημιουργικά του χρόνια κι έκανε οικογένεια …
την πόλη που τον απαξίωσε πρόσφατα φυλακίζοντας την προτομή του σε κλειστό χώρο – πράγμα που αποτέλεσε και την κύρια αφορμή που άνοιξε αυτό εδώ το blogg κι ανέβηκε μια απ’ τις πρώτες μου

αναρτήσεις αφιερωμένη στο λατρευτό μου Ποιητή !!!

Αναμετάδοση

ΠΟΙEIN: Ο Έστω-Τόπος για την ποίηση

Η Επιθεώρηση Ποιητικής Τέχνης «poiein.gr» είναι μια ιστοσελίδα για ποιήματα, ποιητές και ποίηση (ίσως...) από όλο τον κόσμο και για όλο τον κόσμο...(περισσότερα)

Γιάννης Ρίτσος, Εκατό χρόνια από τη γέννησή του

ΜΑΙ 01

Κατηγορία: Πλατεία Ποιείν, καταχώρηση από: Σπύρος Αραβανής

Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2009 «Έτος Ρίτσου» και ανέθεσε στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) τον επιτελικό σχεδιασμό καθώς και το συντονισμό των επετειακών δράσεων και εκδηλώσεων για τον εορτασμό του. Για το σκοπό αυτό, το ΕΚΕΒΙ συγκρότησε τον Φεβρουάριο του 2008, οργανωτική επιτροπή με πρόεδρο τη Χρύσα Προκοπάκη, φιλόλογο-συγγραφέα και μέλη τούς: Κατρίν Βελισσάρη, δ/ντρια ΕΚΕΒΙ, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, ομοτ. καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών-συγγραφέα, Ηλία Κεφάλα, ποιητή, Αγγελική Κώττη, δημοσιογράφο-συγγραφέα, Νινέττα Μακρυνικόλα, βιβλιογράφο, Πέτρο Μάρκαρη, συγγραφέα-πρόεδρο ΕΚΕΒΙ και Μίλτο Πεχλιβάνο, καθηγητή ΑΠΘ-Freie Universität Βερολίνου.

Με τη συνδρομή της επιτροπής έχει καταρτιστεί, στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων, ένα πρόγραμμα το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται σε συνεργασία και με άλλους πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς, προκειμένου ο εορτασμός των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου να περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις που θα φωτίσουν καλύτερα το έργο του «ποιητή της Ρωμιοσύνης» και συγχρόνως θα το φέρουν σε επαφή με ένα ευρύτερο κοινό, κυρίως με τους νέους, ώστε να δημιουργηθεί ένα φυτώριο νέων αναγνωστών.

Το «Έτος Ρίτσου» εγκαινιάστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το ΕΚΕΒΙ την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου) με την προβολή στίχων του ποιητή στο τραμ και το μετρό.

***

Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΙΤΣΟΥ ΤΟ 2009 ΣΤΟ ΤΡΑΜ & ΤΟ ΜΕΤΡΟ (ενεργή δράση)
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου επέλεξε να αφιερώσει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου) 2009 στον Γιάννη Ρίτσο και σχεδίασε, συνεχίζοντας τη συνεργασία που εγκαινίασε το 2005 με την ΤΡΑΜ Α.Ε. και την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., την προβολή στίχων του ποιητή εντός των συρμών του τραμ από τις οθόνες που υπάρχουν στα βαγόνια καθώς και από τις οθόνες στις αποβάθρες των σταθμών του μετρό. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί για ολόκληρο το 2009. [δείτε τις αφίσες με τους στίχους της καμπάνιας]

ΤΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ (υπό έκδοση)
Όπως για κάθε επετειακό έτος, πρόκειται να κυκλοφορήσει ειδικό επετειακό λεύκωμα με χρονολόγιο της ζωής του Γιάννη Ρίτσου, εργοβιογραφία, βιβλιογραφία, μελέτες, άρθρα, ανθολόγιο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό (επιμέλεια: Χρύσα Προκοπάκη / Νινέττα Μακρυνικόλα, που σύντομα θα παραδώσουν το έργο).

Ο ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΤΟΠΟΣ (υπό ανάπτυξη)
Σχεδιάζεται η δημιουργία διαδικτυακού τόπου για τον Γιάννη Ρίτσο με στόχο την ολοκληρωμένη και άμεση πληροφόρηση ερευνητών, μελετητών, σπουδαστών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται για κάποιο συγγραφέα ένας κόμβος τέτοιας πληρότητας στον οποίο θα περιλαμβάνονται χρονολόγιο, ποιητικό, πεζογραφικό και εικαστικό έργο του ποιητή, μελέτες με επιλογή βιβλιογραφίας και κριτικών κειμένων, μεταφράσεις με βιβλιογραφία και ανθολόγηση μεταφρασμένων ποιημάτων, βιβλιογραφία, πολυμεσικό υλικό με φωτογραφίες, κινηματογραφικό υλικό και μελοποιήσεις των ποιημάτων του (επιμέλεια: Μίλτος Πεχλιβάνος / έρευνα: Αγγέλα Γιώτη, που σύντομα θα παραδώσουν το έργο).

Η ΚΙΝΗΤΗ ΕΚΘΕΣΗ (διαθέσιμη)
Δημιουργία κινητής έκθεσης-αφιερώματος στον Γιάννη Ρίτσο, που συνοδεύει εκδηλώσεις στο πλαίσιο του εορτασμού, έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Εκθέσεις στα Σχολεία» και θα εξακολουθήσει να περιοδεύει στη χώρα μας και στο εξωτερικό και μετά το 2009. Στόχος του ΕΚΕΒΙ είναι να δώσει κίνητρο σε πολιτιστικούς φορείς, σχολεία, βιβλιοπωλεία, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες και λέσχες ανάγνωσης να οργανώσουν εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό φιλοξενώντας την έκθεση [έντυπο δανεισμού έκθεσης]. Η έκθεση αποτελείται από 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα. Την έκθεση επιμελήθηκε η Χρύσα Προκοπάκη ενώ το σχεδιασμό της ο Σταύρος Κούλας. [δείτε το εκθεσιακό υλικό]

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (ενεργή δράση)
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Ρίτσου», διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την κινητή έκθεση-αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο που συνοδεύεται από την αφίσα του «Έτους Ρίτσου» και από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του που παραχωρήθηκαν ευγενικά από την ΕΡΤ [δείτε τον κατάλογο των ταινιών]. Τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής συμμετέχουν ενεργά με ομιλίες και παρουσιάσεις σε πολλές από τις εν λόγω εκδηλώσεις.

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ & ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ (ενεργή δράση)
Στο πλαίσιο του προγράμματος εκδηλώσεων για τον εορτασμό του «Έτους Ρίτσου», η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λακωνίας και ο Δήμος Μονεμβασίας, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Παιδείας προκηρύσσουν:

φιλολογικό μαθητικό διαγωνισμό που απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου όλων των σχολείων της χώρας. Οι μαθητές καλούνται να αναλύσουν σε μία εργασία 1.200 λέξεων το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου «Προοπτική» από τη συλλογή Μαρτυρίες. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου συγκρότησε κριτική επιτροπή που θα εξετάσει το σύνολο των εργασιών και θα επιλέξει τις τρεις καλύτερες [δείτε την εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ].
μουσικό διαγωνισμό μελοποίησης μη μελοποιημένων ακόμη ποιημάτων του Γιάννη Ρίτσου που απευθύνεται σε συνθέτες που έχουν γεννηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου 1969. Οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να υποβάλουν πρωτότυπο και ανέκδοτο έργο διάρκειας 4-15 λεπτών οποιασδήποτε αισθητικής κατεύθυνσης γραμμένο για σόλο όργανο ή μικρό οργανικό σύνολο και μια φωνή [δείτε την προκήρυξη του διαγωνισμού].
ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΕΣ ΤΗΛΕΚΑΡΤΕΣ (κυκλοφορούν)
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου έχει εξασφαλίσει από τον ΟΤΕ την κυκλοφορία σειράς από 12 συλλεκτικές τηλεκάρτες στις οποίες θα αναγράφονται στίχοι του Γιάννη Ρίτσου. Ενδεικτικά παραθέτουμε τους στίχους από τις συλλογές Μονόχορδα και Επιτάφιος που θα αναγράφονται στις δύο πρώτες κάρτες οι οποίες θα κυκλοφορήσουν τον Απρίλιο.

Φιλήδονο φεγγάρι, μη μου αλλάζεις τα λόγια.

ΜΟΝΟΧΟΡΔΑ, 1979

Μέρα Μαγιού μού μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω,
άνοιξη, γιε, που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης.

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ, 1936

6η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Στο πλαίσιο της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (28-31/5/2009) ετοιμάζεται ειδικό αφιέρωμα στον ποιητή που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων έκθεση επικεντρωμένη στη ζωή και το έργο του Γιάννη Ρίτσου, έκθεση βιβλίου, προβολές ταινιών και συζήτηση.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ «ΕΤΟΣ ΡΙΤΣΟΥ»
Πέραν των εκδηλώσεων οι οποίες εντάσσονται στο επίσημο πρόγραμμα για το «Έτος Ρίτσου», πραγματοποιούνται και πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό στο πλαίσιο του εορτασμού για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Το ΕΚΕΒΙ τις συμπεριλαμβάνει στο «ημερολόγιο» εκδηλώσεων για τον Ρίτσο που φιλοξενείται στο διαδικτυακό τόπο του δημιουργώντας έτσι ένα ενημερωμένο αρχείο των τεκταινόμενων περί του «Έτους» στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Αναμετάδοση

Πέμπτη, 30 Απρίλιος 2009

Αξιότιμε Γιάννη Ρίτσο,

...Εχω τη μεγάλη χαρά και τεράστια ικανοποίηση να σας ανακοινώσω,οτι η επιτροπή για το Διεθνές Βραβείο Λένιν,παίρνοντας υπόψη τις υπηρεσίας σας στην πάλη για τη διεύρυνση και εδραίωση της Ειρήνης,σας απονέμει με απόφασή της το Διεθνές Βραβείο Λένιν "Για την εδραίωση της Ειρήνης μεταξύ των Λαών." Εξ ονόματος των μελών τής επιτροπής και προσωπικά εκ μέρους μου σας συγχαίρω εγκάρδια,αξιότιμε Γιάννη Ρίτσο,για το βραβείο αυτό.Σας εύχομαι καλή υγεία και νέες επιτυχίες στο ευγενικό σας έργο.
Ν.Μπλαχίν Πρόεδρος της επ.για τα Διεθνή Βραβεία
Λένιν.


'...Σπανίως κλαίω στη ζωή μου,Εκείνη τη στιγμή ένοιωσα ότι όλη η ιστορία των αγώνων του Ελληνικού Λαού,ολόκληρος ο Ελληνικός Λαός και ολόκληρη η Ιστορία του,στεκόταν εδώ και ερχόταν η επιβράβευση των αγώνων αυτών. ...Ενιωσα κι εγώ σαν ένα μικρό μόριο αυτού του λαού και είπα,για αυτόν το λαό που αγωνίστηκε,άν εγώ έχω ένα μικρό δικαίωμα σάυτήν την επιβράβευση,είναι γιατί μπόρεσα με τίς μικρές,μέτριες δυνάμεις που είχα να εκφράσω απ'αυτούς τους αγώνες. ...Δεν ένιωθα οτι γίνεται σε μένα,αλλά οτι γίνεται στον Ελληνικό Λαό,τούς αγώνες του για την Ειρήνη,για την Ελευθερία,για τη Δικαιοσύνη..." Γιάννης Ρίτσος

Αν και ήταν έξι φορές υποφήφιος για το Βραβείο Νόμπελ,δεν του το έδωσαν ,σημείο κι αυτό των καιρών.
Ενας ακόμη σεμνός αγωνιστής που αρνήθηκε τον ευατό του.Κι αυτό αποτελεί θέση του έργου του.Ο "ποιητής του κόσμου",ο "ποιητής της Ειρήνης" ,που απο το λόγο του αναπηδά η αισιοδοξία για το χαρούμενο αύριο του Λαού,του Εθνους,της ανθρωπότητας...

Ο ίδιος έλεγε:

"Η ποίηση πρέπει να είναι ένα οδηγός μάχης και ευτυχίας,ενα όπλο στα χέρια του λαϊκού αγωνιστή και μια σημαία στα χέρια της Ελευθερίας...."

Αν ξαναγεννιόμουν...

Αναρτήθηκε από M.Z στις 10:55 μμ